Ograniczenia bywają frustrujące. Niby wszyscy wiemy, że sky is the limit, ale w praktyce każdy z nas doświadcza czasem uczucia, że czegoś nie da rady zrobić, że czegoś nie potrafi i coś mu się nie uda. Skąd takie przekonanie nawet u pewnych siebie i dobrze zorganizowanych osób odnoszących sukcesy? Ze schematu ograniczeń. Co to jest i jak wdrożono Cię w schemat ograniczeń?
Co to jest schemat ograniczeń?
Najprościej rzecz ujmując schemat ograniczeń to zbiór poglądów, nawyków i rytuałów związanych z jakąs strefą naszego życia. Schemat ten obejmuje zarówno poglądy i opinie od innych osób, jak i te, które sami na siebie narzuciliśmy. Źródłem ograniczającego schematu może być dzieciństwo albo nawet pojedyncze, bardzo silnie nacechowane emocjami wydarzenie, które utkwiło nam w pamięci.
Dla przykładu w temacie planowania i organizacji czasu schemat ograniczeń może być:
- narzucony przez bliskich: Ona zawsze się spóźnia. On ciągle ma bałagan i nigdy nic nie może znaleźć.
- stworzony w dzieciństwie: Ona nigdy nie zapomina do szkoły długopisu, a ja tak. Jestem niezorganizowana.
- narzucony przez jedno silnie nacechowane emocjami wydarzenie: Spóźniłam się na egzamin maturalny i nie zdałam. Nigdy nie będę umiała nic zaplanować i ogarnąć. Jestem przegrana.
- wytworzony na podstawie innych wdrożonych opinii o sobie samym: Często zapominam o czyichś urodzinach. Nie zapisuję, co mam kupić w sklepie. Jak już zapiszę, to zapominam listę. Schemat się tworzy: Jestem niezorganizowana i nie umiem nic zaplanować.
Czy schemat ograniczeń zawsze jest zły?
Pewne schematy ograniczeń są nam potrzebne do przetrwania, na przykład świadomość, że skacząc z urwiska nie uniesiemy się w powietrze albo że nasze kości nie są z gumy. Albo że kradzież jest przestępstwem. Jednak większość schematów ograniczeń ma wydźwięk negatywny i powoduje obniżenie poczucia własnej wartości, niechęć do działania, niechęć do walki i poddawanie się losowi bez zastanowienia. Dlatego warto zwrócić uwagę na schematy ograniczeń, które mamy w sobie.
Jak wdrożono Cię w schemat ograniczeń?
Warto sobie uświadomić, że schematy ograniczeń tworzone są z potrzeby kontrolowania innych ludzi. Weźmy chociażby przykład naszego stosunku do pieniądza. Jeśli teraz sobie myślisz:
- Pieniądz to wróg tego świata.
- Pieniądze szczęścia nie dają.
- Wywodzę się z biednej rodziny i muszę ciężko pracować.
- Tylko oszuści mają pieniądze.
- Pierwszy milion trzeba ukraść.
To właśnie jest ograniczający Cię schemat na temat zarabiania i bogactwa. Dlaczego ten schemat jest tak niebezpieczny? Jeśli w Twoim domu ciągle powtarzano negatywne opinie na temat pieniędzy i ich wartości, będziesz podświadomie działać, aby powielić ten schemat! Jeśli teraz zaczynasz być wściekły na rodziców, weź pod uwagę, że schemat prawdopodobnie został także im przekazany niejako w spadku. Ludzi, którzy nie wierzą w możliwość zmiany łatwiej jest kontrolować! Dlatego część schematów, którymi karmią nas media lub obiegowe opinie o pieniądzach mają na celu kontrolowanie Ciebie i Twoich zachowań zgodnie z czyimś schematem. To nie jest Twoje. To jest narzucone. Ty decydujesz, czy przyjmujesz schemat.
Jak się wyrwać ze schematu ograniczeń?
Mam dobrą i złą wiadomość. Dobra jest taka, że jesteś w stanie zmienić swoje myślenie, swoje nawyki i swoje schematy ograniczeń. Zła wiadomość jest taka, że będzie to wymagało dużo systematycznej pracy u podstaw. Jesteś gotów? W takim razie zaczynajmy!
- Uświadom sobie, który schemat najbardziej Ci przeszkadza. Powiedzmy, że będzie to brak umiejętności planowania i przeświadczenie, że nigdy się tego nie nauczysz, bo jesteś roztrzepany i niezorganizowany.
- Wypisz sobie na kartce ostatnie sytuacje, w jakich brak organizacji i planowania sprawił, że byłeś smutny, zawaliłeś sprawę, coś Ci się nie udało, coś straciłeś. Poczuj wszystkie emocje z tym związane.
- Przy każdej sytuacji zapisz sobie, co mogłeś zrobić inaczej. Dla przykładu robić kopię zapasową danych, zapisać listę zakupów na lodówce, ułożyć teczkę z dokumentami w przedpokoju obok torebki, sprawdzić pogodę wieczorem. Chodzi o to, byś zaczął SZUKAĆ ROZWIĄZAŃ. W ten sposób stworzysz podwalinę pod nowy schemat.
- Wykorzystaj motywację pozytywną lub negatywną przy każdym działaniu. Motywacja pozytywna: jestem zorganizowany, odkładam rzeczy na miejsce, zapisuję daty urodzin w kalendarzu. Mówisz te teksty do siebie w czasie teraźniejszym. Możesz sobie zrobić karteczki i poprzyklejać w widoczne miejsca. Motywacja negatywna: więcej nie zawiodę przyjaciela, nigdy nie zapomnę o urodzinach mamy, nie zapomnę o wysyłce kartek z podziękowaniem. Co na Ciebie działa? Sprawdź!
- Monitoruj swój schemat ograniczeń. Schematy mają to do siebie, że lubią do nas wracać. Zazwyczaj, gdy je najmniej potrzebujemy. Jeśli jesteś zestresowany, nagle nałożyły Ci się ważne terminy, dawny schemat zaczyna wychodzić na powierzchnię. To jest prawdziwy sprawdzian! Zakop ten schemat! Weź kilka głębokich wdechów i powiedz sobie: znowu zaczynam wracać do schematu ograniczeń. Może nawet już wróciłem. Ale nie poddam się. Działam według nowego planu i go realizuję. Co mogę ZROBIĆ, żeby rozwiązać problem? Skup się na szukaniu rozwiązań, a nie na tym, jaki to ty nie jesteś.
Jeśli chcesz wyrwać się ze schematu, przygotuj się na wzloty i upadki. Pamiętaj, że liczy się ile razy wstaniesz po upadku, a nie ile razy upadniesz. A jeśli potrzebujesz wsparcia, napisz do mnie maila na hello@betterme.eu .
6 odpowiedzi na “Jak wdrożono Cię w schemat ograniczeń?”
W dzieciństwie takich schematów ograniczeń było mnóstwo. Teraz na pewno jest łatwiej bo jestem osoba nietuzinkowa i przełamałam ich bardzo dużo
I o to chodzi! Brawo!
Czasem jednak zostaje nam jeden, dwa schematy, które hamują nasz rozwój. Warto je znaleźć i przepracować.
Mój schemat to nie bycie warta sukcesu, pracuje nad nim
Trzeba pracować każdego dnia! I nie poddawać się, zamiana nawyku i schematu wymaga czasu i systematycznego działania!
[…] to, co konieczne, a nadal stoisz w miejscu, problem pewnie sięga głębiej. Podobnie jak wdrożone schematy ograniczeń, toksyczny sposób myślenia sabotuje Twój sukces każdego dnia. W teorii wiesz, że możesz […]
[…] zaś odpowiedź brzmi nie, przeczytaj ten artykuł. Może tutaj tkwi odpowiedź, dlaczego poddajesz się, zanim zaczniesz. Może być też tak, że […]